گفت‌وگو-مرکز اسناد انقلاب اسلامی قم

گفت‌وگو

برادران زنجانی (سید رضا و سید ابوالفضل) در گفت‌وگو با حسین شاه‌حسینی

حسین شاه‌حسینی از اعضای قدیمی جبهه ملی ایران و از مؤسسین نهضت مقاومت ملی است. این فعال سیاسی ۸۶ ساله که معاون مهندس بازرگان و نخستین رییس سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی و نیز وصی شرعی مرحوم آیت‌الله سید ابوالفضل زنجانی بوده است، درباره کارنامه سیاسی و اجتماعی برادران زنجانی با ما سخن گفت. وی را می‌توان تنها بازمانده نهضت مقاومت ملی دانست که پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به ابتکار و هدایت آیت‌الله...

حاج شیخ بعد از قصه کشف حجاب زیر و رو شد

گوشه‌هایی از تاریخ حوزه‌ی علمیه‌ی قم به روایت‌ آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی

در جلد ۱۵ تقریرات کتاب نکاح حضرت‌عالی آمده که مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری و دامادشان مرحوم آیت‌ﷲ سید محمد داماد به حجیت عرف در تبیین مفاهیم و تعیین مصادیق قائل بودند. این میزان اعتنای حاج شیخ به عرف از ابتکارات ایشان بود یا از استادان خود در نجف و سامرا استفاده کرده بودند؟ نمی‌دانم ایشان از کجا گرفته بودند، ولی حاج‌آقای ما (۱) در حاشیه دُرر (۲) درباره خونی که اصل نجاست رفته ولی رنگ خون وجود...

گفت‌وشنودی کوتاه با آیت‌الله سید احمد حسینی اشکوری

گفت‌وگو با آیت‌ﷲ سید احمد حسینی اشکوری، فهرست‌نگار و کارشناس برجسته کتب خطی که برگزیده سیزدهمین همایش کتاب سال حوزه بوده و به عنوان فهرست‌نگار نمونه کشور نیز انتخاب شده فرصت مغتنمی بود تا جایگاه پژوهش و کتب خطی و نیز نحوه جمع‌آوری میراث گرانبهای دانشمندان اسلامی مخصوصاً شیعه را به بحث بنشینیم. *لطفا در ابتدا مختصری از سوابق علمی و فعالیت‌های نگارشی و پژوهش‌های خود را برای آشنایی بیشتر...

جامعه‌ی مدرسین و انقلاب؛ گفت‌وگویی با آیت‌الله محمد یزدی

پس از گذشت حدود نیم قرن از شکل‌گیری هسته اولیه جامعه مدرسین و گذر از بسیاری از مقاطع حساس تاریخ انقلاب، تصور می‌کنید جامعه مدرسین در مقطع پیدایش، چقدر توانست جای خود را در میان جریانات متنوع فکری و فرهنگی موجود در حوزه، باز کند؟ همان‌طور که اسناد و شواهد نشان می‌دهند، هسته اولیه جامعه مدرسین در حدود سال ۴۰، ۴۱ و با هدف انجام اصلاحاتی در نظام درسی حوزه به وجود آمد، یعنی مؤسسان این تشکل، تعدادی...

تعامل روحانیّت با روشنفکران؛ گفت‌وگویی با آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی

با تشکر از جناب عالی که لطف کردید و به ما وقت دادید، قاعدتاً مطلعید که به موازات افزایش حضور مرجعیت در دو دهه اخیر، جریانی که به هر دلیل، این حضور پررنگ را بر نمی‌تابد، دستاویزهای متنوعی را برگزیده است. از جمله این دستاویزها که جنبه تاریخی دارد، این است که انقلاب اسلامی ایران در بستر یک درک روشنفکرانه از اسلام شکل گرفت و عمده نیروهای انقلابی و احزاب نیز بر اساس این درک که با تلقی سنتی و رایج از دین،...

چگونگی تعامل جامعه‌ی مدرسین با روشنفکران جریان انقلاب؛ گفت‌وگویی با آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی

با تشکر از جناب عالی که با وجود کسالت لطف کردید و به ما وقت دادید. به رغم اینکه موضوع بحث ما جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و روشنفکران است، قبل از ورود به بحث، مناسب است بفرمایید از چه تاریخی وارد فعالیت‌های مرتبط با جامعه مدرسین شدید و از لحاظ رتبه بندی که در فعالیت جامعه وجود دارد، کدام مقطع زمانی از فعالیت جامعه را کارآمدتر می‌دانید؟ بسم ﷲ الرحمن الرحیم. همان طور که در اسناد هم مشخص است، جامعه...

آیت‌الله عمری پاسدار شیعه‌ی حجاز در قرن معاصر

این مطلب متن گفت‌وگویی با فرزند ایشان شیخ کاظم عمری‌ست که در سال 1387 انجام شده است. – لطفاً نخست توضیحاتی پیرامون اجداد و تاریخچة خانوادة «عمری» ارائه بفرمائید! سخن گفتن از آیت‌ﷲ «شیخ محمد علی العمری» دلنشین و در عین حال دشوار است. خواست خدا این بود که ایشان از خانواده‌ای علمی به‌پاخیزند و به «عائلة العمری» منتسب گردند. گفته شده است، سلسلة العمری به «محمد بن سعید...

شایع بود که انگلیسی‌ها میرزا را مسموم کرده‌اند

میرزای شیرازی و تحریم تنباکو در گفت‌وگو با آیت‌آلله سید رضی شیرازی

□نهضت تنباکو در تاریخ معاصر ایران با نام میرزای شیرازی گره خورده است.به عنوان آغازین سؤال بفرمایید که زمینه های فتوای تاریخی میرزا چگونه شکل گرفت؟ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین. مرحوم میرزای نائینی فرزند فاضل و صالحی به نام میرزا علی آقا داشت که این قصه را از قول مرحوم پدرش نقل می‌کرد که: یک شب میرزای شیرازی شاگردانش را جمع می‌کند و می‌گوید می‌خواهیم برای تحریم تنباکو به تهران تلگراف...

سفارش کردند که تابلویی برای دفتر نصب نکنیم

گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام محمدرضا باباخانی، مسئول دفتر آیت‌الله‌العظمی سید موسی شبیری زنجانی

حجت الاسلام محمد رضا باباخانی مسئول دفتر آیت الله العظمی آقا موسی شبیری زنجانی، در گفت و گو با نشریه حریم امام با به فعالیتهای دفتر این مرجع عالیقدر، از خصوصیات اخلاقی ایشان سخن به میان آورد. بخشهای مهمی از این گفتگو را در ادامه میخوانید: * مرحوم آیت‌الله سید احمد زنجانی از جمله علمای مطرح و بنام زنجان می‌باشد و جایگاه بسیار ویژه‌ای در زنجان و شهرهای ترک‌زبان مانند تبریز دارد. البته...

گفت‌وگویی کوتاه با آیت‌الله سید محمدصادق روحانی

جناب عالی در محیط و فضای تقریبا غیرسیاسی نجف تحصیل کردید. چه شد که تا این حد انگیزه و علائق سیاسی پیدا کردید؟ آیا بستر خانوادگی مناسبی وجود داشت ویا دوستی‌های زمان طلبگی موجب شد به سیاست گرایش پیدا کنید؟ بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. همان‌طور که قاعدتاً‌ اطلاع دارید، پدر و اجداد من، همه در قضایای اجتماعی و سیاسی حوزه علمیه و کشور نقش داشتند. پدر من در آوردن مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم...

"تمام عمرم در اتاقی که در آن کتب حدیثی باشد نخوابیده‌ام."

خاطراتی از آیت‌الله‌العظمی بروجردی از شیخ حسن نوری همدانی

این یادداشت در مجله‌ی حوزه، (فروردین و اردیبهشت 1370، شماره 43 و 44) با عنوان «مصاحبه‌ای که ناتمام ماند» منتشر شده‌است.این گفتگو را می توان آخرین مصاحبه ی منتشر شده از مرحوم نوری همدانی به حساب آورد. چند روز پیش از رحلت محقّق پرتلاش، حضرت حجّت‌الاسلام والمسلمین جناب آقاى میرزاحسن نورى (رحمه‌الله علیه) خدمتش رسیدیم. نیّت خود را مبنى بر تهیّه‌ی یادواره حضرت آیت‌الله بروجردى در سى‌امین...

«اقتصادنا» حاصل تنها هشت ماه مطالعه‌ی شهید صدر بود

زندگی شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی اسلامی

□ جنابعالی از چه مقطعی و چگونه با شهیدآیت الله سید محمدباقر صدر آشنا شدید؟ کیفیت این آشنایی وآغاز ارتباط چگونه بود؟ بسم الله الرحمن الرحیم.باتشکر از حضرتعالی که در بزرگداشت این بزرگان تلاش ارزشمندی انجام می دهید،باید عرض کنم که بنده پسر ارشد مرحوم آقا شیخ عباسعلی اسلامی هستم که از معاریف بودند و مدارس اسلامی زیادی را بنیان نهادند، از همین‌روی وقتی به نجف رفتم، همه آقایان مراجع نسبت به بنده...

گفت‌وگویی کوتاه با آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی

می‌گفتند قرار است ما را اعدام کنند

□ با تشکر از حضرتعالی که پذیرای این گفت وشنود شدید،لطفا درآغاز بفرمائید که برای نخستین بار، در چه مقطعی دستگیر و زندانی شدید؟ این دستگیری چرا وبه چه دلایلی اتفاق افتاد؟ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم،بسم الله الرحمن الرحیم. بنده در مجموع سه بار به زندان رفتم که یک بار آن نسبتاً طولانی بود. بار اول قبل از رویداد 15 خرداد سال 1342 و به جرم تحریک مردم علیه رژیم بود. بار دوم -که طولانی‌ترین دوره زندانم هم...

برادران زنجانی (سید رضا و سید ابوالفضل) در گفت‌وگو با حسن شاه‌حسینی

مرحوم حجت‌الاسلام شیخ عباسعلی محقق خراسانی و واقعه‌ی گوهرشاد

گفت‌وگویی با هادی محقق

□ قبل از هرچیز در این باره می‌پرسم که جنابعالی از واقعه مسجد گوهرشاد چه خاطراتی را به یاد دارید؟ بسم الله الرحمن الرحیم. آن روزها پانزده شانزده سال داشتم. یادم هست که نزدیکیهای ظهر یک روز پنجشنبه بود، مرحوم آیت الله حاج آقا‌حسین قمی جلوی حمام شاه آمدند. من هم بودم. یک عده ریختند دور ایشان و گفتند: باید برویم مسجد. همه راه افتادیم. آقایان روحانیان دیگر هنوز نیامده بودند و ایشان خودشان منبر رفتند و...

شیخ محمدتقی فلسفی در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام شیخ احمد رحمانی

می‌گفت مبلّغ دین باید از دست‌آوردهای علمی بشر استفاده کند

□ از نظر جنابعالی کدام‌ یک از ویژگی‌های اخلاقی مرحوم فلسفی برجستگی خاصی داشتند و شما ایشان را بیشتر با کدام یک از خصلت‌های اخلاقیشان به یاد می‌آورید؟ بسم الله الرحمن الرحیم. فکر می کنم باید به این نکته کنم که ایشان هیبت و وقار خاصی داشت و لذا افراد از هر گروه و طبقه‌ای که بودند، دقیقاً می‌دانستند باید در محضر ایشان حدود اخلاق را رعایت کنند و از هر نوع بی‌مبالاتی و بی‌ادبی بپرهیزند،...

زندگی و زمانه‌ی آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی بهجت

روزی شانزده ساعت مشغول درس هستم!

□ ابتدا شرحی کلی درباره نبوغ و جایگاه علمی مرحوم آیت‌الله العظمی خویی بفرمایید تا پس از آن وارد جزئیات بشویم. بسم ‌الله الرحمن الرحیم. مرحوم آیت‌الله العظمی خویی (رضوان‌الله تعالی علیه) در بین مراجع، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند و در دورانی که وظایف سنگینی را به عهده داشتند، با نبوغ و مدیریت کم‌‌نظیرشان توانستند به درستی از عهده برآیند. دیگران هم تلاش کردند، اما به شایستگی ایشان از...

زندگی و زمانه‌ی آیت‌الله‌العظمی محمدعلی اراکی در گفت‌وگو با آیت‌الله ابوالحسین مصلحی اراکی

نظر آیت‌الله اراکی درباره‌ی ولایت فقیه با نظر امام خمینی تفاوت داشت

□ حضرت ابوی در حین ارتحال چند سال سن و آیا سابقه بیماری شدید داشتند یا خیر؟ بسم الله الرحمن الرحیم. ایشان متولد 24 جمادی‌الثانی سال 1312 ق. مطابق با 1273 ش. بودند که به حسب سال شمسی 100 سال و به حسب سال قمری 103 سال داشتند. سلامت ایشان طوری بود که اصلاً احتیاج به تیم پزشکی نداشتند و حتی‌المقدور دارو مصرف نمی‌کردند. از مرحوم پدرشان نقل می‌کردند که تا جایی که می‌توان باید از جوهریات و داروهای شیمیایی...

زندگی شهید سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد در گفت‌وگو با سید محمدعلی ابطحی

با التقاط وتحجر مرزبندی های جدی داشت

اولین تصویر روشنی که از شهید هاشمی‌نژاد در ذهن دارید چیست؟ بسم الله الرحمن الرحیم.به دلیل نسبتی که با ایشان داشتم، از ابتدای نوجوانی با توجه به فضای موجود در رژیم گذشته، ایشان برای من به عنوان یک انسان متفاوت، نوگرا و به‌خصوص مبارز ـ که آن زمان مبارز بودن در میان روحانیون ارزش دیگری داشت ـ الگو بودند و بعدها در ساختار شخصیت سیاسی خود، این تأثیر را به‌خوبی احساس می‌کردم. نگاهم به ایشان، نگاه به یک...

گفت‌وگو با آیت‌الله حسن حسن‌زاده‌ آملی

حوزه‌ی تهران؛ شعرانی، فاضل تونی و الاهی قمشه‌ای

اولین سوال، درارتباط با زندگی تحصیلی، تدریسی و تحقیقی حضرت‌عالی است. بسم الله الرحمن الرحیم. بنده، در ابتدا که از مدرسه ابتدایی درآمده بودیم، یک چند ماهی که گذشت، یک بارقه الهی نصیبمان شد، که ما را در مسیر انبیا و سفرای الهی و طریق ارباب علم و معرفت قرار داد. با این‌که در آن زمان که من به تحصیل معاف الهیه اقدام کرد ، زمانی بود که به کلی مردم از یادشان رفته بود که معادی در پیش دارند و مبدئی دارند و...