یادداشت
وقتی حاج شیخ «قانون مدنی» را دید گفت: اینکه همان فقه ماست، فقط شما به‌جای «مسئله» از واژه «ماده» استفاده کرده‌اید
همّ نویسنده قانون مدنی بر آن بوده که ساختار قانون مدنی بر مبنای فقه امامیه پیریزی گردد. بدین‌سان، شکل و تقسیم‌بندی کلی را از قانون مدنی فرانسه اقتباس کرده، اما محتوی را بر اساس فقه امامیه تهیه‌کرده است. تأثیر فقه امامیه بر قانون مدنی به حدی است که برخی اساتید به‌درستی، آن را «فقه فارسی» نامیدهاند.
اولین کسی که از آیت الله خوانساری اجازه اجتهاد گرفت...
آیت‌الله اشرفی پس از ورود به حوزه‌ی علمیه‌ی قم مورد توجه خاص فضلا و علما به خصوص آیات و مراجع ثلاث قرار می‌گیرند و با توجه به موقعیت استثنایی آن زمان و شدت فشار روحی از طرف رژیم رضاخان پهلوی به طلاب و حوزه‌های علمیه و روحانیون، ایشان تمام این مشکلات را متحمّل شده، با استقامت بی‌نظیر خود به تحصیل ادامه می‌دهند و حتی در امتحانات اجباری که از سوی رژیم پهلوی تنظیم گشته بود، شرکت می‌کنند و موفق می‌شوند جواز پوشیدن عمامه و لباس را دریافت دارند.
گزارشی از جلسه مخفیانه آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی و آیت الله بروجردی علیه استبداد رضاخانی
آقای بروجردی گفت وارد اطاقی شدم که یک صندلی وسط آن بود و رضا خان راه می رفت. وقتی وارد شدم دستور داد روی صندلی بنشینم. همین طور که راه می رفت می پرسید: نامه کجاست؟ من پاسخ دادم: نامه ای ندارم. رضا خان می گفت کسی که به من خبر داده، بسیار موثق است. نامه کجاست؟
آقای حاج شیخ تمایلی نسبت به عکس گرفتن ندارد چون معتقد به خودنمایی نیست
مرحوم شیخ عبدالکریم حائری، موسس حوزه علمیه قم، علاقه‌ای به اینکه سوژه عکسِ عکاس‌ها باشد نداشت، به همین خاطر عکسهای کمی از ایشان به یادگار مانده است. یکی از مجموعه عکسهای آن مرحوم، مربوط به کلنگ‌زنی بیمارستانی در شهر قم در آخرین روز اسفندماه 1309 است که یکی از تصاویرش، خیلی مشهور و دیگری مهجور است. روزنامه اطلاعات در گزارشی که سی‌ام فروردین‌ماه 1310 از حضور زعیم حوزه علمیه قم در این مراسم آورده،...
وقتی علما ثابت کردند چرخ زمان به عقب بر نمی‌گردد...
با انتشار خبر ، علمای قم به دعوت امام خمینی در منزل آیت‌الله حائری تجمع کردند. امام خمینی تصمیم گرفتند که با ارسال تلگراف به شاه، مخالفت علما را اعلام و درخواست لغو فوری تصویب نامه دولت را بنمایند، همچنین از علمای تهران و شهرستان‌ها جهت مبارزه دعوت به عمل آید و دیگر آنکه هفته‌ای یک بار جلسۀ مشاوره جهت ادامه مبارزه برقرار شود.
شیخ عبدالکریم حائری: با اعتراض مخالفتی ندارم اما ...
پس از چند روز تیمورتاش وزیر مقتدر آن روزگار به اتفاق دو سه تن از رجال دولت از تهران به قم و به مدرسه فیضیه که محل اجتماع علما بوده است می رود. ضمنا رئیس تلگرافخانه قم را نیز به خود همراه می کند، وقتی به حضور علما می رسد می گوید اعلیحضرت و دولت مرا فرستاده اند تا ببینم علمای اعلام چه مطالبی دارند تا تأمین کنیم.
سکوت و اعتراض مرجعیت نسبت به تحولات سیاسی (1357-1342)
یرواند آبراهامیان و رسول جعفریان کوشیده‌اند تا میان رفتارهای سیاسی سه نحله از مراجع تفکیک قائل شوند؛ در حالی‌که رویکرد سیاسی فقها پس از درگذشت آیتﷲ بروجردی، بر نهج واحدی نبود؛ زمانی با اقتدار کامل در مقابل حاکمیت پهلوی قد علم می‌کردند و هنگامه‌ای می‌رسید که به کنج عزلت و سکوت می‌خزیدند. این عدم ثبات سیاسی به ما می‌گوید که نمی‌توان این مراجع بزرگوار را در تقسیم‌بندی دقیقی جای داد و تا رسیدن به ثبات سیاسی و رفتارهای منسجم در این وادی، راه بسیاری در پیش است. در این نوشتار مختصراً به چند نمونه از تغیر در رفتار سیاسی مراجع عصر پهلوی اشاره می‌کنیم.
فلسفه بدون کتمان؛ تغییر سنت تدریس فلسفه و عرفان در حوزه قم
صراحت بیان آیت الله حسن زاده در بیان مطالب عرفانی و فلسفه صدرایی به نوعی است که کسی نمیتواند مدعی شود ایشان در بیان اسرار عرفانی کتمان و یا تقیه کرده اند. از این رو میدان برای منتقدان باز است تا به نقد اصیل ترین نظرات فیلسوفان و عارفان بپردازند.
خدمت بزرگ استاد «فقیهی» به فارسی زبانان/چگونه «توضیح المسائل» وارد خانه های مردم شد
«ابوالفضل طریقه‌دار» نویسنده، پژوهشگر و استاد ویراستاری در قم در یادداشتی با بررسی سیر تاریخی ویراستاری رساله‌های عملیه مراجع، عنوان کرد: رساله‌های عملیه امروزین، محصول کار سترگ استاد «علی‌اصغر فقیهی» است.
چرا حوزه قم در برابر اشغال ایران سکوت کرد؟
در زمان جنگ جهانی دوم علما که نفوذ سابق خود را از دست داده بودند و نیرویی برای اجرای فتوای جهادی خود نداشتند، سعی کردند به جای توجه به اشغال‌گران خارجی، به مقابله با فعالیت‌ها و تبلیغات ضددینی گروه‌های داخلی بپردازند و از فرصت به‌دست‌آمده بعد از رضاشاه، برای احیا و تقویت اسلام و روحانیان استفاده کنند.
آیت‌الله بروجردی: اگر در راه ملی شدن نفت کشته شوید، شهید هستید
ماجرا را به ایشان عرض کردم و گفتم آقا! من - از نظر تقلید ۔ مقلد شما هستم، اما هنگامی که به حضور آیت الله کاشانی رسیدم به من فرمودند، به مشهد که رفتی ، منبر برو، و درباره نهضت نفت سخن بگو، و مردم را برای گرفتن حق خود، علیه استعمار انگلیس بشوران. من می خواستم نظر شما را بدانم...
وقتی آیت الله طالقانی دیوارهای قبر جدش را خراب کرد!
کسی به یاد نداشت که آیت الله طالقانی، مردم را برای شنیدن سخنانش گرد خود جمع کرده باشد و چیزهایی بگوید که ربطی به زندگی روزمرۀ مردم نداشته باشد.
آیت الله بروجردی: هیچ کس حق ندارد برای تشییع جنازه بیرون بیاید
آیت‌الله بروجردی امر کردند روز تشییع جنازه رضاشاه حوزه و مدرسه تعطیل است، درهای مدرسه فیضیه را بستند و گفتند هیچ کس حق ندارد بیرون بیاید.
آیت‌الله بروجردی: کسی که حکومتش تحمیلی باشد، نمیتواند برای این مملکت کار مثبت انجام دهد
وقتی پیام محمدرضا پهلوی را به آیت‌الله بروجردی منتقل کردند، آقا در پاسخ فرمودند: به ایشان بگویید کاری نکنید که عصایم را بردارم و عمامه‌ام را بر سر بگذارم و تاج و تختت را ویران کنم
نگاهی به مواجهه مرجعیت و روحانیت با پزشکان
مراجع بزرگوار اگرچه به آیات شفابخش و ادعیه و ماثورات دینی التزام تام داشته‌اند، اما همواره بر تبعیت از پزشک نیز تاکید کرده‌اند.
امام خطاب به علامه امینی: شما زبان اسلام هستید
رابطه‌ی خاصی بین امام و علامه امینی وجود داشت البته این رابطه زیاد محسوس و آشکار نبود. یک بار که متوجه حرکت امام (ره) برای رفتن به منزل علامه‌ی امینی شدیم و با علاقه تا در خانه‌ی ایشان همراه امام (ره) رفتیم، امام (ره) با ورود به خانه‌ی علامه امینی در را از پشت سرشان بستند!
شیخ عبدالکریم حائری: حوزه باید زیر نظر یک نفر اداره شود
اگرچه شهر قم و حوزه‌ی علمیه آن، از دوران امام صادق(ع) ـ اواسط قرن دوم هجری ـ تاکنون مرکز تجمع علما و محدثان بزرگی بوده و این شهر در هیچ دوره‌ای از وجود فقها خالی نگشته است؛ اما با فوت میرزای قمی در سال ۱۲۳۱ق حوزه‌ی علمیه‌ی قم به ضعف گرایید. با هجرت آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی در سال ۱۳۰۱ش به این شهر، حوزه علمیه در قالب یک نهاد مستحکم حیاتی دوباره یافت.
دلیل تغییر نام مدرسه «آستانه» به «فیضیه»
بنابر نقل متون معتبر تاریخی بنای اولیه این مدرسه مربوط به قرن ششم هجری است که با نام مدرسه آستانه مشهور بوده است. و بعد در زمان صفوی تجدید بنا گردید و در نیمه نخستین قرن سیزدهم بنای مدرسه فیضیه جایگزین مدرسه آستانه شد.
من، محمد حسینی بهشتی هستم
آیت الله دکتر بهشتی را می توان یکی از پرورش یافته های مکتب قم دانست او بعد از کودتاى 28 مرداد در یک جمع‌بندى به این نتیجه می رسد که نهضت نیاز به کادر دارد بنابراین، تصمیم می گیرد تا یک حرکت بزرگ فرهنگى در حوزه و دانشگاه ایجاد کند.
آیت الله صادقی تهرانی: امام خمینی، آقای بروجردی را نماد مبارزه علیه پهلوی می دانست
رضا خان گفته بود این لر (آیت الله بروجردی) وضعش طوری است که ممکن است لرستان را حرکت بدهد. ما نسبت به این لر باید حواسمان جمع باشد
جدیدترین مطالب
15 دی‌ماه در گذر تاریخ
پربازدیدها
پرونده ویژه
شبکه‌های اجتماعی
